Sa ato na’ng nahisgutan importante ang trabaho sa atong atay, nga mao ang paglimpyo o padetoks ug pagkuha sa mga toksik o makahilo’ng naisud sa tiyan. Duga’ng trabaho sa atay mao ang pagprodyus og protina nga gikinahanglan aron hawanan ang barado’ng ugat ug ingon man nga mamintin ang apdo ini, alang sa digestion ug paglig-on sa imyun nga moaway batok sa mga impeksyons.
Unya kay nataligam-an man ang pag-amping sa atay, di kalikayan nga madaut, magkaanam mainutil kini’ng palyado na og mosangput sa pagkasakit.
Ang sagad nga sintomas ini kun dautan kana’g atay, mao ang kadaut sa ‘central nervous system’ nga maapektahan ang kusog ug pangutok, kalibog, kalimtanon ug grabe kahingatugon. Mag- ‘yellow’ na ang kolor sa pamanit ug mamuti ang mata, nga molamay hangtud nga ma-‘comatose’ o di na kalihok.
Matud sa mga eksperto, kun madali lang ni madiskitahan, may mga natural pa kini’ng remedyo nga maulian pa’ng mohimsog pagbalik ang atay, sama ini;
(1)’Fatty liver’ – Di ni tungod sa alcohol, kundi sa naghinubra’ng carbo’s, sebu o mantikaon, tam-is ug parat. Magping-it ka’s kasakit, way gana mokaon ug dali’ng kapuyon. Hago ang atay nga wa nay katakos nga makahimo’g enerhiya kay naputos sa tambok. Ayaw na niana’ng makadaut nga ‘carbos’ sama sa ‘refined sugar, harina (flour), puti’ng tinapay, ug mga proseso’ng pagkaon, kay mahimo kini’ng ‘tryglicerides’, usa ka dauta’ng tambok (bad fats).
Maoy kaona ang maayong tambok (good fats), sa dili giproseso’ng pagkaon sama sa natural o organic nga ‘wholegrain’, prutas, utanon, isda, manok, dugos (honey), olive oil. Ang dulaw o ‘turmeric’ maayong alibyo sa pag-ayo sa atay nga nanubra sa asukar (carbo’s)ug tambok (fats). Limitahe ang alcohol, tubigo’ng mga pagkaon o mga imnonon. Magpagamay sa lawas o regular mag-ehersisyo.