May tinagoan gyud diay ang pamilya ni Bise Presidente Jejomar Binay ug ang pamilya sa negosyanteng si Antonio Tiu, nga niinsistir nga maoy tinuod nga tag-iya sa dakong asyenda sa Rosario, Batangas nga giingong iya ni Binay. Kay 12 ka tuig ang nilabay, nasakpan sa Commission on Audit (COA) ang kompaniya ni Tiu nga nangilad sa ilang transaksiyon sa Makati City.
Dihang nabisto ang anomaliya, nipasalig si Dr. Elenita Binay, asawa sa bise presidente nga maoy mayor sa Makati niadtong higayona, nga ikiha si Tiu. Nilabay ang walo ka tuig, gawas nga wa ikiha si Tiu, mao pa gyuy gitumbok sa mga Binay nga nakapalit sa ilang luna sa Rosario.
* * *
Nasakpan sa COA niadtong 2002 nga ang kompaniyang Mabuhay 2000 Enterprises Inc. nangilad sa Makati nga maoy bugtong supplier sa gikinahanglan nga hospital beds sa Ospital ng Makati (OsMak). Maong silay nakakuha sa kontrata nga wa na moagi sa subasta.
Giusab na karon ang ngan sa Mabuhay 2000 ngadto sa AgriNurture Inc., nga giangkon ni Tiu nga usa sa 36 ka kompaniya nga iyang gipanag-iya. Apan ambot unsay hinungdan, tuyuk-tuyok ba lang gyud kaha ang modus nga ilang nasabotan, wa direktang makiglambigit sa Makati ang Mabuhay 2000. Niagi sila sa laing kompaniya, ang Apollo Medical Equipment, nga gihulagway sa COA nga utro sang kuwestiyonable.
* * *
Gawas nga nasakpan ang Apollo ug Mabuhay 2000 nga di maoy bugtong suppliers, kay labihang daghana mang kamao mohimo og hospital beds ug ubang medical equipment, nabisto pa gyud sila sa COA nga namakak sa kalidad sa ilang produkto sa mga transaksiyon nga nakapaalkanse sa Makati og P61 milyones. Kay ang medical equipment nga ilang giingon nga kinompra gikan sa New Jersey sa Estados Unidos gikan ra diay sa Taiwan. May gipanghatod pang ekipo nga gihunong na og pamaligya sa manufacturer. May x-ray machine sang gibayran na apan wa mahatod sa OsMak, nibutho na lang dihang gipangita na sa COA.
* * *
Ning gikuwestiyong mga transaksiyon, si kanhi bise mayor Ernesto Mercado maoy tigdupa sa mga Binay. Matud niya way labot sa overpricing si Dr. Elenita Binay kay igo rang nipirma sa giduso nga mga dokumento. Karon, siya nay labing abundang tinubdan sa Senate Blue Ribbon subcommittee pagsusi sa mga pasangil sa pangurakot batok sa mga Binay. Si Tiu di na ganahang molingi sa nangalisbong mga transaksiyon sa OsMak. Karon, mas dako nang mga transaksiyon ang iyang giangkon. Kun kauban na sila sa negosyo niadtong 2002, lawom na gyud tingali kaayo ang ilang relasyon. Mao nga ang mga Tiu maoy labing dako og amot sa kampanya ni Binay pagka bise presidente sa 2010, gawas nga silay gipaangkon sa giingong asyenda sa mga Binay sa Rosario.
* * *