Paknaan National High School, Mandaue City--Kining labing unang public high school sa Mandaue maoy pahinumdom nga di pa andam ang gobiyerno sa K-12. Kapin sa duha ka libo ang mga tinun-an dinhi. Kinahanglan unta silang ipahimutang sa 45 ka classrooms. Apan 15 ray kuwarto dinhi. Maong napugos si Principal Josephine Babatuan sa pagbahin sa mga tinun-an ngadto sa tulo ka hut-ong:
Ang first year ug third year magklase sugod sa alas-7 sa buntag hangtod sa alas-12 sa udto;
Ang second year ug fourth year magklase sugod sa alas-12:30 hangtod sa alas-5:30 sa hapon; dayon
Mopuli ang night high school sugod sa alas-6 hangtod sa alas-9:30 sa gabii.
* * *
Di gyud unta angay’ng maproblema sa classrooms kining eskuylahana. May igong pundo ang Departamento sa Edukasyon (DepEd) pagtukod og dugang classrooms. May non-government organizations (NGOs) nga nitanyag sa pagpabarug og dugang classrooms. Apan ilang problema ang luna. Kakuwang sa luna.
Nga giangkon nilang Mayor Jonas Cortes ug Bise Mayor Glen Bercede nga maoy problema sa hapit tanang eskuylahang publiko sa tibuok Mandaue. Matud ni Babatuan may luna na untang giandam si Cortes alang sa dugang classrooms kapin sa 50 ka metro gikan dinhi. Apan ang mga opisyal sa barangay kinahanglan pang manghangyo sa mga tag-iya sa pribadong mga luna aron kahatagan og luwas nga agianan sa mga bata.
* * *
Matud ni Babatuan nagkinahanglan sila og dugang upat ka classrooms karong 2016, ang unang tuig sa pormal nga pagpatuman sa senior high school ug laing upat ka classrooms sa ikaduhang tuig sa 2017. Puno sa daan nilang kakuwang nga 30 ka classrooms, niginhawa na lang og lawom si Babatuan unsay mahitabo kun di gihapon sila madugangan.
Nahadlok kong wa mag-inusara sa kaapiki ning eskuylahana. Wa pa gani nato hisguti ang panginahanglan pagtukod og mga laboratoryo ug ubang kahimanan paghimong mas takos ug mas andam sa mga gradwado. Ug duha ka tuig na lang ang nahibilin sa karakara nga pangandam.
* * *
Wa hinuoy nagpaabot nga sayon ang pag-usab sa sistema sa edukasyon. Lisod pa ganing tuohan nga mag K-12 na dayong panamilit ni Presidente Noynoy Aquino sa Malakanyang. Gawas sa dugang infrastructure, padayong gihingpit ang curriculum sa dugang duha ka tuig sa basic education. Gitun-an ang sugyot nga ibalhin ang general subjects sa kolehiyo sa senior high school. Sa ingon, major subjects na lay itudlo sa kolehiyo, nga mahimong maslasan og duha ka tuig.
Niduaw sa Sugbo si Labor Secretary Rosalinda Baldoz pagpasalig nga saw-on ang mga magtutudlo sa kolehiyo nga nameligrong mawad-an og trabaho kay wa sila’y bag-ong mga tinun-an sa unang duha ka tuig sa K-12. Nga kalikayan hinuon kun katugotang mga kolehiyo pagtanyag sa senior high school.