Ang orihinal nga sayaw sa Sinug sa Sugbo napreserbar dili tungod sa tinguha sa gobyerno apan tungod sa paningkamot sa usa ka yanong pamilya sa Mabolo ug sa pribadong sektor sa Sugbo.
Kun wala pa ang pamilyang Diola, dili nato mahibaw-an nga aduna diay orihinal nga sayaw (dance steps) ang Sinug. Salamat kang anhing nang Titang Diola ug sa iyang pamilya nga mipakasama sa sayaw sa orihinal nga Sinug nga bahandi, nga ilang gigunitan sulod sa dugay nang katuigan.
Ang Ramon Aboitiz Foundation, Inc. naninguha nga mahibaw-an sa kinabag-an ang orihinal nga sayaw sa Sinug. Niadtong miaging adlaw, ilang gipasayaw sa Casa Gorordo ang 40 ka mga mananayaw nga na-train sa pag-umangkon ni Nang Titang nga si Carolina Diola ug Rommel Borja. Si Borja ang mitukar sa orihinal nga tukar sa Sinug pinaagi sa tambol.
Gipakita sa mga mananayaw ngadto sa mga lokal ug langyaw’ng mga turista nga adunay dakong kalahian ang orihinal nga sayaw sa Sinug sa sayaw nga ilang nakit-an sa Sinulog festival sa Cebu City Sports Complex.
Sukad kaniadto, kanunay’ng gipahinumdom ni University of the Visayas Executive Vice President, Dr. Jose “Sir Dodong†Gullas nga ang orihinal nga sayaw halad alang sa Balaang Bata nga si Sr. Sto. Niño mao ang Sinug, ug dili ang Sinulog.
Si Sir Dodong nga deboto ni Sr. Sto. Niño sukad sa iyang pagkabata, wala mohunong sa iyang misyon pagpahibalo ngadto sa mga Sugboanon niining Sinug, isip tradisyon sa Sugbo nga angay hangpon sa mga Sugboanon.
Si kanhi Customs Collector David “Kuya Boy†Odilao Jr. kanunay usab nga nanawagan nga bisan nahimong komersiyal ang tinuig nga Sinulog festival, ibalik unta ang orihinal nga konsepto niini nga nagsentro sa pagtuo sa mga Sugboanon ngadto sa Balaang Bata. Magpasalamat kita nga adunay mga klase sa mga tawo nga sama ni Sir Dodong, pamilyang Diola sa Mabolo ug mga Aboitiz nga sa matag tuig nagpahinumdom kanato niining Sinug.
Alang kanako, bahala na lang og gipig-ot sa komersiyalismo ang tradisyon sa Sinug tungod sa panapi nga gihimo sa Sinulog Foundation, basta lang mahibaw-an ug makit-an nato ang orihinal nga Sinug.
Pit Senyor!
* * *
Luoy kaayo ang siyudad sa Sugbo niadtong Domingo atol sa Pista Senyor. Ang mga bisita wala gyu’y tarong ka-ihian ug kalabayan sa basura. Mao nga makita intawon ang mga eskina nga namula sa ihi sa mga lalaki ug mangalisbo ang grabe ka-angso sa ihi.
Ang mga basura bisan asa lang isalibay kay walay mga basurahan.
Wala ko maluoy sa mga tawo nga gustong mag-CR apan walay kasudlan nga kasilyas, ang akong nakaluy-an mao ang siyudad sa Sugbo nga gi-ihian sa ka-ihion nga mga bisita.