Usa sa mga news team gikan sa Sugbo nga unang niabot sa Tacloban human sa pagkuso-kuso sa bagyo nga si Yolanda mao ang among team sa The Freeman.
Sulod sa lima ka adlaw nila ni Niña Sumacot ug Joy Torrejos nga nag-cover sa sitwasyon sa Tacloban ilang nasaksihan ang kapait sa kahimtang sa mga biktima. Gawas nga sila nahimong saksi, nahimo sab silang kabahin sa pait nga kasinatian sa mga molupyo sa maong dapit tungod kay sila mismo nagutman sa maong coverage.
Dili tungod kay wala sila mangandam sa ilang pag-abot didto kun dili tungod sa ilang pagpakigsawo sa dyutay nilang bawon ngadto sa gigutom nga mga molupyo nga nagpaabot sa pag-abot sa tabang sa atong gobiyerno.
Sa wala pa molarga ang team paingon sa Tacloban uban sa mga sakop sa Philippine Navy gipasidan-an namo silang daan nga magbawon og igong pagkaon ug tubig.
Apan dihang niabot sa Tacloban nipasuwabi ang ilang kaluoy ngadto sa mga biktima mao nga ang igo-igo ra nilang pagkaon nahurot.
Di magamit ang bawon nilang kuwarta tungod kay way tindahan nga abli. Gani bisan ang mga sakyanan dili modawat og kuwarta nga pliti tungod kay gusto nila pagkaon maoy ipliti sa mga pasahero.
Ingon niini ka despirado ang sitwasyon sa Tacloban dihang naabtan nila ni Niña ug Joy. Matud ni Niña nga subo nga sud-ongon nga dunay daghang gigutom bisan dunay nagtipun-og nga relief goods ang barko nga ilang gisakyan.
Ang kalangan ug kakuwang sa sistema sa pagpanghatag maoy nakasamot sa kagutom sa mga tawo. Kontrolado ang pagpanghatag tungod kay ang mga taga DSWD ray gitugotan nga makapanghatag. Nisamot ang kalangan kay kinahanglan una nga mokuha og stab gikan sa mga lokal opisyal ang mga biktima aron ilang ma-claim ang mga hinabang nga usa ra ka kilong bugas ug pipila ka putos sa noodles ug lata nga sardinas. Nasaksihan sa among team giunsa pagbalibad sa mga gitugyanan pagpanghatag sa relief goods ang mga tawo labi pa ang mga ilong tuwapos tungod kay wa sila’y stab.
Sa situwasyon nga sama niini diin tanan ang biktima bisan gani ang lokal nga nga opisyal wala na kinahanglana ang stab. Kutob sa naglinya nga nangayo og tabang angayang hatagan . Dili sab husto nga taga DSWD ra gyud maoy tugyanan sa pagpanghatag. Ang problema nganong gigutom ang mga biktima sa bagyo dili ang kakuwang sa pagkaon tungod kay nibaha ang hinabang kun dili ang bulok nga mga tinugyanan sa atong gobiyerno.
Wala gyud mosantop sa ilang hunahuna nga matag-gutlo sa kalangan sa pag-abot sa hinabang posibling katumbas niini ang kinabuhi sa mga biktima nga nalunsan. Gawas sa among reporter nga nakasaksi sa kalangan sa pagpanghatag sa hinabang, saksi sab niini ang usa ka volunteer sa pagpamutos sa mga hinabang.
Usa ka Cherrey Mae Pancho Bartolata ang mipadayag sa iyang kalagot diha sa iyang Facebook Account tungod sa paglangaylangay sa atong gobiyerno. Matud niya nga ang mga hinabang nga pinutos nang daan gikan sa Indonesia gipahabwa ug gipabalhin og laing mga sudlanan. Sila nga mga volunteers wala makasabot nganong kinahanglan ning himuon sa atong gobiyerno inay nga idiritso og panghatag ngadto sa mga gigutom nga mga biktima. Ang resulta ang volunteer nipauli ug wala na mopadayon sa iyang pagtabang.
* * *