Mao na kini karon ang atong matawag nga uso – ang panaghiusa ug panag-alayon sa pribado ug publikong sector sa atong nasud, kon PPP, Public-Private Partnership. Daghan nang mga proyekto ang na-accomplish pinaagi ini.
Ug karon, sa natad sa agrikultura. Usa kini ka maayo nga development. It’s time, hatagan sa bug-at ug tininuod nga mga pagtagad ang agrikultura. Matingala ta nga being an agricultural country, mamalit kita’g bugas ug ubang pagkaon gikan sa gawas sa nasud.
Sa mga developed ug highly industrialized countries, lakip sa nag-una sa ilang mga priorities ang agricultural production – aron nga kun unsay mahitabo, mag-krisis man, o mga dagkung kalamidad ang mohapak kanila, dili sila magutman.
Dinhi sa ato, niay maayong kaugmaran. Nagtigum ang mga kalihim sa Economic Development Cluster, ang Alyansa Agrikultura nga gilangkoban sa mga gagmay’ng mag-uuma ug mangingisda, ug ang mga dagkung negosyante nga nagrepresentar sa Philippine Chamber of Commerce & Industry, Management Association of the Philippines, Makati Business Club, PhilExport, Financial Executives of the Philippines, ug ang Foreign Chambers of Commerce & Industry.
Imagine, pundok sa mga dagkung hugpong sa mga negosyante sa nasud, lakip na mga langyaw, sat side by side in a conference, uban sa mga gagmay’ng mag-uuma ug mangingisda!
Una kining nahitabo dinhi sa atong nasud. Gihisgutan mga isyo ug mga lakang nga angay buhaton sulod sa nahibiling tulo ka tuig nga pamunoan ni Noynoy.
Of course, nag-una sa ilang gitoki mao ang mahitungod sa smuggling. Unsaon kini pagsanta nga maayo na man kining pagtaput sa kaugatan sa mga nagtrabaho sa Bureau of Customs (BoC)?
Nag-una sa mga sugyot sa Alyansa Agrikultura mao nga magtukod og Public Private Oversight Anti-Smuggling Body nga mo-monitor sa operation sa BoC. Sa ato pa, ang private sector makalili na sa mga kalihokan sa BoC.
Gisugyot usab nga ang mga manifesto sa mosulod ug mogawas nga transaction sa BoC awtomatik nga hatagan og kopya ang Departmernt of Agriculture (DA) ug Department of Trade & Industry (DTI). Sa ato pa, pinaagi niining Inward-Forward Manifest nga madawat sa DA ug DTI, dili na matago sa BoC ang ilang mga transaksiyon, sama sa pag-smuggle sa bugas ug mga sakyanan. Diha na kono kini sa 2009, ug nagmalampuson … apan kalit nga gipahunong, ambut ngano. Lagmit mireklamo ang taga-BoC, kay makadaut sa ilang negosyo.
Gisugyot usab nga mugnaon ang Special Fund for Small Farmers & Fisherfolk, kini aron paghatag og kasayon sa paghulam sa mga gagmay’ng mag-uuma ug mangingisda. Kini, ug uban pang mga rekomendasyon sa nagkahiusang mga mag-uuma ug mga negosyante ang giduso ngadto sa gobiyerno, aron makab-ot ang giingon nga inclusive growth sa mga natad sa agrikultura ug pamatigayon.
Hinaut, dili kay igo lang naminaw ang gobyerno ini, kundili, labaw sa tanan, ilang pasundan og aksiyon. Kapuy na kaayo sige tag paminaw sa mga speeches gikan kanila.