Bakak sa slogan?

“Marcos pa rin”. “Erap para sa Mahirap”. Pipila lang sa mga campaign slogan nga nikulit na sa kasaysayan. Di’ na bag-o ang slogan tungod kay naobserbahan nga di’ masukod ang epekto ini ngadto sa mga tawo nga maoy direktang gipangayoan sa suporta pinaagi sa boto. Ug kung ang mga dagkong kompaniya ang pangutan-on, nisaka ang ilang halin tungod sa mas nindot ug daling mahinumduman nga campaign slogan. Apan samtang nagkadugay, nagkabaduy ang pagpanghimo og slogan sa mga politika. Ug karon nga mas nahibaw-an na ang ilang taras sa paghupot og posisyon sa gobyerno, ang slogan ang giisip nga dakong tinubdan sa dakong bakak sa mga politiko.

Mahinungdanon ang campaign slogan labi na sa advertising and promotion. Pinaagi sa pagbalik-balik sa kampanya, mas sayon nga mahinumduman sa katawhan ang mensahe hangtud nga madani sila sa pagpalit sa produkto. Ang kaniadto nagsugod sa ‘battle cry’ o singgit sa mga sundalo dayon su’ng sa ilang kontra, karon gigamit nang usa ka paagi sa pagdani sa target market. Di’ lang produkto o serbisyo ang mahimong gamitan sa slogan. Bisan ang mga politiko, nakabenepisyo na ‘sab sa slogan pinaagi sa pagbutang ini sa ilang campaign material—gikan sa posters hangtud na sa radio ug tv political advertising. Apan angayan bang tuhoan ang mga ad? O aduna bay kamatuoran likod sa mga political slogan nga ilang gigamit. O gihimo lang ning tanan aron sa pag-ilad sa mga botante ug pagdani og suporta?

Unang aspeto nga angayan nga tan-awon sa slogan—kinahanglan nga ‘catchy’ o mas daling makadani sa mga tawo pinaagi sa maayong pagsumpay-sumpay sa mga litra. Dinhi, daog ang mga kandidato sa pagka-senador karon. Tungod sa kabanggiitan sa mga campaign managers, paspas silang nakahimo og slogan aron sa pagbaligya sa usa ka kandidato. Gikan sa kolor sa poster hangtud na sa porma sa mga kandidato sa ilang mga hulagway, giplanohan ang tanan. Bisan ang istratihiya sa kampanya, gitun-an ang tanang lakang. Usahay, di’ mabasol ang si bisan kinsa nga magtuo nga dakong bakak ug pagpaka-aron-ingnon kining gihimo sa kandidato. Di’ mabasol ang publiko nga moingon nga dakong baka ang gihimo sa mga politiko. Ug karon, nga nangampanya pa kadudahan na ang pagkamatinud-anon, di’ halayong ‘plastic’ pud sila panahon na sa ilang paghupot sa pwesto.

Ania ang pipila sa mga campaign slogan nga gigamit karon sa mga banggiitang kandidato pagka-senador. Edgardo Angara: “Mahusay na trabaho, mahusay na edukasyon”. Bam Aquino: “Bida ang mamamayan”. Grace Poe: “Masipag, Magalang, tatak FPJ”. Cynthia Villar: “Hanep ang may hanapbuhay”. Nancy Binay: “Edukasyon at kalusugan ng mga bata, gaganda”. Titing Cojuanco: “Dapat safe ka”. JV Ejercito: “Libreng Edukasyon, sapat na trabaho tungo sa maginhawang buhay”. Jack Enrile: “Murang pagkain, maraming pagkain. Gusto ko may pagkain ang lahat”. Richard Gordon: “Pagpinalakas ang edukasyon, turismo at kalakalan dadami ang hanapbuhay”. Gregorio Honasan: “Tuldokan ang kahirapan, tuldokan ang karahasan”. Ernesto Maceda: “Huwag pahirapan ang mga mamayan at alagaan ang pamahalaan. Mitos Magsaysay: Libreng pagamutan at scholarship sa kolehiyo at skills training para umasenso ang buhay”. Juan Miguel Zubiri: “Kalusugan dapat sagot ng pamahalaan ‘yan”. Teodoro Casino: “Boses ng karaniwang tao sa senado”.

Makadayeg ka sa ilang mga slogan nga daw makabuhi og patay, makatakdo sa langit ug yuta ug makahatag og kasulbaran sa tanang problema. Kung imong tan-awon ang ilang mga slogan, mura ba og sila na ang nagbitbit sa solusyon sa dakong problema sa nasud. Apan kung susihon pag-ayo—wa’ nay makalupig sa kabaduy. Kanus-a ba nahimong mithi sa usa ka senador ang paghatag og pagkaon sa tanan? Ang paghatag og seguridad sa tanan? Ang paghatag og libreng edukasyon? Sa tanang slogan, wa’y naghisgot unsay mga balaud nga angayan nga himuon aron mapalabang ning maong mga solusyon. Labaw sa tanan, wa’y slogan nga nag-ingon nga iyang gukdon ang mga kawatan sa gobyerno ug silotan ang mga kurakot nga opisyal? Ngano man? Hadlok silang mabiktima sa ilang kaugalingon nga slogan?

* * *

Email: rico_lucena@abs-cbn.com. or ricolucena@yahoo.com.