Daghan ang nagduda nga adunay grabeng pamolitika sa Vatican sa Roma—ang sentro sa simbahang katoliko sa kalibutan. Di’ mahimong halayo ang maong posibilidad tungod kay mga tawo ra ‘sab ang nangu’ sa maong simbahan—dili mga santos. 1.2 bilyones ka mga katoliko ang dumalahon sa usa ka santo papa. Di’ sayon ang maong responsibilidad tunga-tunga sa daghang kwestyon sa moralidad, dungog sa kaparian ug mga kontrobersyal nga pamahayag. Sa pag-retiro ni Pope Benedict XVI, nisibaw ang daghang pagduda unsa ba gyud ang hinungdan nganong naka-desider si kanhi Joseph Ratzinger nga talikdan ang usa sa labing impluwensyado ug gamhanan nga posisyon? Unsay hinungdan nganong nisangpot sa usa ka makakugang nga lakang ang walo ka tuig nga pamunoan sa ika-265 nga santo papa sa katolikong simbahan?
Sa testimoniya sa igsuong pari ni Pope Benedict XVI, iyang giklaro nga dugay nang gitun-an ug gihinuklogan sa iyang maguwang ang pagretiro sa katungdanan. Bisan kun giisip siyang labing suod nga higala sa iyang gisundan nga si Pope John Paul II, layo ra ang santo papa karon kun charisma ang hisgutan. Tungod ini, maisip nga di’ popular si Ratzinger sa mga katoliko itandi ni Pope John Paul II. Katiguwangon ug kaluya sa panlawas ang gitumbok niyang hinungdan sa pagbiya sa katungdanan. Ug alang sa balaud sa simbahan, usa ni sa mga kalipikadong hinungdan aron dawaton ang resignasyon sa usa ka santo papa. Apan ang kaluya ug edad ni Benedict wa’ ra makatupong sa atong nakit-an sa mga katapusang tuig ni Pope John Paul II nga nagtulo na ang laway, di’ makabarug ug di’ na halos makalitok sa iyang mga misa. Apan wa’ siya moretiro sa katungdanan.
Karon, nitumaw ang pagduda nga adunay ‘pressure’ su’d sa Vatican batok sa santo papa. Ang walo ka tuig sa iyang katungdanan, naputos sa daghang kontrobersiya. Gawas sa iyang pagtugot nga ibalik ang Latin mass sa pili nga mga simbahan sa kalibutan, natabunan ni tungod sa mga lakang o aksyon nga iyang nahimo nga nakamugna og mas dako pang kontrobersiya. Nag-una sa mga isyu nga iyang gisagubang mao ang sexual nga gikalambigitan sa mga pari partikular sa Uropa. Nagpuyo si Ratzinger og halos singkweta ka tuig sa Roma mao nga giisip nga imposible nga wa’ siya mahibawo sa mga isyung giatubang sa simbahan. Ug labaw nga imposible nga di’ niya mahatagan og mas tukmang aksyon ang mga lakang nga gihimo sa iyang gisundan nga santo papa.
Di’ mabintahaan ang lantip nga panghuna-huna ining Ratzinger. Gani gitawag siya nga God’s ‘rottweiler’ tungod sa iyang kabaltok. Apan sama sa uban nga scholar, mauwawon ug hilumon si Ratzinger—lahi itandi sa iyang gisundan nga santo papa. Ug tungod sa iyang pagka-konserbatibo, giisip nga mas sirado ang huna-huna ning maong santo papa sa mga kausaban sa simbahan. Apan iyang gipamatud-an nga bukas siya sa bag-ong panahon karon dihang usa ka adllaw, nag-tweet ang santo papa sa labing unang higayon. Gidayeg siya sa kalibutan tungod sa iyang paghangop sa new media nga mao karon ang sentro sa komunikasyon labi na sa mga batan-on--- ang kaugmaon sa simbahang katoliko.
Apan sa tuig 2010, mas nabutang sa dakong kontrobersiya ang simbahang katoliko dihang sunod-sunod nga nanggawas ang mag ebidensya sa sexual scandal nga nahimo sa kaparian didto sa Austria, Belgium, the Netherlands, Norway ug mismong sa iyang nasud sa Germany. Giingon nga naapektuhan pag-ayo ang santo papa sa maong isyu nga nisangpot sa iyang personal nga pagpangayo og pasaylo atubangan sa libuan ka mga tawo sa St. Peter’s square. Apan tunga-tunga sa maong lakang—nitumaw nga kaniadto diay nga arsobispo pa sa Munich, Germany si Ratzinger—usa sa iyang mga pari ang nalambigit ‘sab sa sex scandal. Apan inay silutan ug papahawaon sa katungdanan, giingong iya ning gibalhin og laing dapit ug didto nagpadayon gihapon sa iyang pagka-pari. Ang labing dakong tahas unta ning maong santo papa mao ang pagbawi, pagdani ug pagbira sa mga taga Uropa balik sa katolikong pagtuo. Apan pakyas ang simbahan. Gawas sa nagka-ubos nga populasyon sa mga tawo didto, nitipas na ‘sab ang pagtuo sa mga tawo ug nihuyang ang ilang pagsalig sa simbahang katoliko.
Posibleng adunay mga nakatambag sa santo papa nga mobuhi sa katungdanan tungod kay mas nagkinahanglan karon ang simbahan og mas batan-on ug mas bukas ang huna-huna sa bag-ong teknolohiya. Apan dako ‘sab ang posibilidad nga ang santo papa na mismo ang niatras sa katungdanan tungod kay wa’ sa iyang personalidad ang moatubang sa katawhan, makiglambigit sa publiko ug makigharong sa mga lider sa kalibutan. Apan may politika man o wa’ su’d sa Vatican—ang Diyos ra ang nahibawo.
Email: rico_lucena@abs-cbn.com. or ricolucena@yahoo.com.