Hangtud karon, daghan gihapon sa mga pribadong kompaniya ang wa motuman sa minimum nga suhulan nga gitakda sa atong balaod. Mismo ang Dole nasayud na niini apan ang ako lang gikahibudngan kun nganong nagpadayon ang maong problema ug ang mga trabahante igo lang intawon sa pagreklamo sa tago. Unsa bay angayang buhaton sa usa ka trabahante kun ubos sa minimum ang iyang gidawat nga sweldo? Kana nga pangutana ang atong tubagon karon.
* * *
Dear Atty. Flores,
Naa unta koy ipangutana nimo bahin sa akong gitrabahuan. Hapit na ko mag 9 years sa akong trabaho ug hangtud karon wa gyud moabot og minimum ang among sweldo gikan sa 2004 hangtud karon 2013. Nagsige lang mi karon og renew sa among kontrata apan naa mi SSS, PhilHealth ug Pag-Ibig. Ang akong sweldo di gyud paigo sa akong pamilya. Gusto unta ko nga mo-resign og mangaplay og lain. Apan ang akong pangutana kung makabayad ba sila sa akong taas nga serbisyo kun mo-resign ko sa trabaho? Kun makabayad sila unsaon man pagpaagi? Unsa may lain nako nga madawat kun mo-resign ko? Palihug tambagi ko attorney. —Rolando
* * *
Dear Rolando,
Kun ikaw moboluntaryo sa pag-resign sa imong trabaho, bisan kun ikaw dugay na nga nagtrabaho sa kompaniya dili sila ma-obligar sa pagbayad nimo kay boluntaryo man ang imong pagbiya ug dili man ilang pagbuot. Wa sab kay laing madawat gawas lang sa 13th month pay nga mandatory ubos sa atong balaod nga equivalent sa imong naserbisyuhan sa tuig 2013. Kun ang imong problema mao ang inyong sweldo nga wa motuman sa minimum, mamahimo ka nga moreklamo ngadto sa Dept. of Labor pinaagi sa pagpadala kanila og suwat-reklamo. Mamahimo nga di ka mopaila basta imo lang hatagan ang Dole og detalye, unsay pangan sa kompaniya, asa nahimutang ug pilay inyong gidawat matag buwan nga sweldo, ug pila na ka ka tuig nga nagtrabaho sa maong kompaniya aron ilang ma-imbistigar ug pinaagi niana mapugos na ang imong kompaniya sa pagbayad sa minimum nga suhulan. Ang mga pribadong kompaniya nga adunay kapin sa napulo ka trabahante obligado nga motuman sa minimum nga suhulan nga diin dinhi sa Metro Cebu pagkakaron ang minimum miabot na og P327 matag adlaw. Mas maayo nga imo gyud kining ireklamo kay imo kanang katungod ug aron sab motagam ning mga kompaniya nga yano lang molapas sa atong balaod. Kon nagplano gyud ka sa pag-resign sa imong trabaho mas maayo sab nga mangita ka daan og kabalhinan una ka mo-resign aron di ka mag-standby so kun aduna na kay kabalhinan nga mas dako og sweldo ug mas maayo og benefits that’s the time nga imo nang biyaan ang imong kompaniya. Daghang Salamat. — Atty. Divine
* * *
Kun ikaw adunay pangutana labot sa imong problemang legal, palihug lang sa pagpadala sa Legal Corner sa Banat News or email sa flores_divina@yahoo.com.