Ning iya karong pagtungha sa kolehiyo ingon sa gibati pa siya og kahawal gumikan kay karon pa intawon siya makaanhi sa siyudad. Mora gani’g dili pa kaayo suheto siya sa paglabang kay bation man niya ang kakulba sa higayon nga molabang na siya tabok sa pikas lane o dalan.
Unsaon nagdako man intawon siya sa bukid ug didto pud siya makatiwas sa iyang elementarya ug sa iyang high school didto sa ilang lungsod ug kay working student man siya ni Padre Nicanor maong ang iyang panahon naa ra gyud sa pagtrabaho sa kombento tabangtabang sa pari sa higayon nga duna kini misa o di ba kini adtoon sa bukirang sityo o barangay.
Ug karon nga nia na siya sa siyudad kay gipa-eskuyla sa pari aron makakuha kini siya’g kurso bakikaw intawon kaayo ang iyang lihok, klaro kaayong nagtubo siya sa banika ug bation niya ang kataha sa iyang mga classmates.
“Kinsay imong ngalan?†mipahiyom ang usa ka dalagang mitimbaya kaniya ug sa iyang nakita maanyag ang maong dalaga.
“Oscar.â€
“Ako si Monica.â€
“Taga dinhi ka sa siyudad?†nangutana siya.
“Dili, uy, taga Isla ko. Sa isla Bituon-Sidlak.†Mubo niining tubag. “Kadungog na ka anang maong isla, Oscar?â€
“Mora’g kadungog na ko ana. Layo nang inyong isla?†ni Oscar nga nangutana.
“Layolayo pud,†mubong tubag ni Monica. Ug dinhi magsugod ang ilang panagsuod. Ug dinhi sa Unibersidad wala na batia’g kalaay si Oscar kay duna na man siya’y higala ug usa pa ka maanyag nga dalaga. Kursong Komersiyo ang gikuha ni Oscar samtang si Monica nagkuha og kursong Pharmacy. Ug matag karon ug unya, manuroy sila sa garden sa eskuylahan. Gani may mga higala nila nga nagduda nga silang duha manag-uyab apan dili baya kay suod man lang sila nga managhigala. Unya usa ka adlaw gidala siya ni Monica sa boarding house niini ug gilutoan siya’g lamiang pagkaon. Sa tan-aw ni Oscar anak og usa ka adunahan sa isla kini si Monica.
“Mahalon man ning imong boarding house, no, Monica?†ni Oscar pa.
“Oo, kay mao may gusto nilang papa ug mama nako,†mubong tubag sa dalaga. “Kuan diay karong Sabado pista sa amo didto sa isla, imbitahon tika, ha, Oscar. Ako lay bahala sa plete nimo back and fort.â€
Miuyon na lang si Oscar kay maikog siyang mobalibad sa dalaga.
Tuod, didto sa isla Bituon-Sidlak may namatikdan si Oscar. Mingaw ang ilang pista. Gusto siyang moadto sa ilang kapilya apan wala mosugot si Monica . Wala na lang siya mamugos. Unya, pagka-gabii, gidala ni Monica si Oscar sa usa ka plaza. Dunay kalingawan. Disco ang kalingawan ug daghan nang mga batan-on nga nanayaw sa modernong mga disco sounds ug uban pang mga inilang tugtog. Dinhi nakugang si Oscar kay mao may iyang nakita nga mihilom pagkalit ang tugtog ug mipuli ang tingog sa usa ka tawo. Lanog ang tingog nga nagkanayon, “may bisita ang akong anak nga si Monica. Ug maoy akong gusto nga dili ninyo siya hilabtan. Kay kun dunay mahitabo kaniya manubag mo nako. Kasabot mooo??â€
“Ooooohhh,†hapit magkadungan ang diha sa diskohan.
“Mao to ang akong papa Eliseo. Siya ang giilang hari dinhi. Ang iyang tingog maoy gisunod dinhi. Kuan, ugma, mosayo tag balik sa siyudad,†ni Monica pa. Ug nakugang si Oscar dihang maoy iyang nakita nga dili na mga tawo ang nanayaw kun dili mga dagkong iro na nga lainlain lang ang kolor. “Ginoo ko,†ni Oscar pa. “Unsa kining akong nakita...?â€
“Oscar, abi nimo, no, kadtong tanan nga nanayaw pulos to mga ungo kay ang isla Bituon-Sidlak maoy isla sa mga ungo. Ug ako usa sa mga ungo. Karon, sayod kong imo na unya kong likayan,†ni Monica nga kahilakon.
“Nganong molikay man ko? Karon na nuon nga nahigugma ko nimo, oo, mahal ko ikaw, Monica. Di ko igsapayan kun unsa man ang imong pagkatawo,†gikuptan ni Oscar ang tuong kamot ni Monica.
“Hapit na ra ba ang akong birthday. Kuyog unya nako sa isla, ha, Oscar,†ug gikuptan pud ni Monica ang iyang kamot. (Kataposan)