Pagpula sa suga sa trapik sa eskina sa mga dalan Mango Avenue ug M.J. Cuenco Avenue, niduol dayon si Andy sa mga sakyanang niurong. May bag-ong baligya si Andy karong sayong kahapunon. Gipakita ni niya sa drayber sa puti nga Isuzu Crosswind, ang iyang dala. Artificial nga tanom sulod sa plastic nga kaang. Mauyog-uyog ang tanom sulod sa kaang nga mora la’g tasa kadako. Mabolukon ang plastic nga tanom. Makadani sa mga bata.
“Nganong baligyaan man ko nimo ana? Nga ako ra mang usa sakay sa sakyanan?†sukot sa drayber sa Isuzu human nangabli sa bintana tungod sa habig niya. Kusog iyang tingog apan pintok ang tono nga daw nakig-istorya lang. Wa dayon katingog si Andy. Nakapanglab-ok og laway.
“Bata ra may maibog ana! Tiguwang na man ko!†dugang sa drayber. Nakapahiyom si Andy. Kay niandar iyang utok aron paglitok sa iyang salestalk.
Ex-convict si Andy. Nakapatay siya. Napatay niya iyang asawa ug ang kabit niini. Kay wa niya hiaktohi nga naghilawas sila, dako gihapon og sentensiya iyang pagkabilanggo. Life sentence.
Samtang tua siya’s prisohan, gipasulod sa orphanage iyang bugtong anak nga si Brian, sa abag sa DSWD. Tulo ka tuig pa ang bata pagkapriso ni Andy. Paggawas niya human naparolado dangtag bayente ka tuig, dako na si Brian. Wa na siya kita sa iyang anak. Ug di na niya mailhan kun unsa nay hitsura ni Brian sa pagkakaron.
Kataposang nasayran niya gikan sa orphanage nga nanarbaho na iyang anak. Wa na lang niya pangitaa kay di muhatag ang orphanage og inpormasyon mahitungod kang Brian. Nakadawat na lang siya’s kahimtang nga di na makaila o muila niya iyang anak.
“Tungod sa gugma, sir. Puwede ka mopalit sa akong baligya†ni Andy. Nagpahiyom. Nitudlo sa tatak sa dughan sa iyang t-shirt puti nga gisul-ob. Nag-ingon ang tatak. “Tungod sa Gugmaâ€.
“Ah. Tungod sa gugma? Gugma sa unsa man?†sa drayber.
“Primero, sir. Gugma sa kinabuhi. Namaligya na lang ko’g duwaan aron mabuhi. Kay wa na may musalig nako. Wa nay mopatrabaho nako. Tungod sa akong criminal record. Gugma ang nagpatuyok sa kalibutan†ni Andy. Mapahiyumon gihapon.
“Bitaw. Apan wa man koy gugma sa imong duwaan†sa drayber. Nipahiyom sab.
“May gugma man ka sa imong anak nga gamay pa. O apo nga gamay pa. Kun gusto kang malipay sila, palitan nimo’g duwaan†ni Andy.
“Husto. Nahinumdum ko’s akong apo nga tres anyos. Makalingaw na kaayo†sa drayber.
“Palitig tulo ka book. Kay dali ra man ning maguba duwaana†ni Andy.
“O, sige. Tagpila man na?†sa drayber. “Tagbayente†ni Andy. “O, diay usa ka gatos. Ay na la’g suklii. Kay hapit na mo-berde ang suga sa trapik. Nibilib lang ko sa imong salestalk†sa drayber.
Gidawat ni Andy ang kuwarta. Gihatag ang tulo ka duwaan human gisulod sa plastic bag. “Daghan kaayong salamat, sir†ni Andy ug nakatuaw nga kun ingon pa lang ini tanang pumapalit, maarang-arang gyud iyang kahimtang.
“Yuna pa ra god. Ig-unsa man ka ni Brian?†sa drayber. Nikuba ang dughan ni Andy. Nagpatosotoso siya.
“Kinsa man na si Brian?†ni Andy.
“Akong umagad. Amahan sa akong apo nga si Chanel, nga maoy akong tagaan sa duwaan†sa drayber.
“Nganong nakapangutana man ka?†ni Andy. Maulaw nga muangkon nga anak niya si Brian.
“Pareho mo’g nawong. Mora’g younger version siya’s imong hitsura†sa drayber. Niduko si Andy.
“Duna man gyuy magka-amgid-amgid lang. Pero way relasyon. Pangutan-a lang siya kun buhi pa ba iyang amahan. Kay kun moingon siyang patay na, di gyud na ako†ni Andy.
Nidalig talikod. Kay berde na ang suga sa trapik. Wa siya nipakita’s drayber nga namahid siya’s iyang luha. Tungod sa gugma niya’s iyang anak, di siya gustong mabisto si Brian nga criminal iyang amahan. Di si Andy gusto nga mahugawan ang ngan sa anak nga may ex-convict nga amahan.
Apan kun may gusto si Brian nga makighimamat sa iyang amahan, di niya hikawan sa maong higayon. Kay gusto sab siyang makakita sa iyang anak. Gisundan niya’g tan-aw ang Isuzu nga niarangkada. Gitiman-an niya ang plate number niini. Kun ilhon pa siya’s iyang anak, segurado nga mobalik gyud og agi dinhi ang maong sakyanan. (Kataposan)