CEBU, Philippines - Laing Sugbuanon na sab ang nilangkat og dakong dungog human nigawas nga bugtong topnotcher gikan sa usa ka tunghaan nga nagbase sa Sugbo sa Licensure Examination for Teachers nga gipahigayon niadtong Marso.
Ang pag-ampo ug pagsalig sa kaugalingon maoy giisip niya nga rason maong nakab-ot niya ang kalamposan ug nakakuha sa ikanapulo nga pwesto. Gradwado siya sa kursong Bachelor of Secondary Education major in Mathematics sa Cebu Normal University. Siya mao si Ronald Gaballo, 21 anyos, lumad nga taga Santicon, Badian, Cebu. Ikaupat sa walo ka managsuon si Ronald nila ni Ginanita ug Sabiniano Gaballo. Usa ka mang-uuma ang iyahang amahan ug wala’y trabaho ang iyahang inahan. Kasagaran nila nga pananom mao ang mga sibuyas, camote, ug gabi.
“Lisod gyud sa una, naay tendency nga wala moy bugas niya saging ug camote nalang imong kan-on,” paghinumdom pa niya. Nagtungha si Ronald sa Santicon Elementary School sa Grade1 hangtod Grade 3 apan sa Grade 4 na siya nibalhin sa Manduyong Elementary School ug didto na nigradwar. Nabalhin siya og tunghaan human niuban siya sa iyahang amahan pagbalhin og puyo sa Manduyong kay nakakita man kini og trabaho isip tigbantay sa usa ka piggery.
Sa nagtungha pa siya sa Manduyong, layo matod pa kaayo ang iyahang baktason diin tulo ka kilometro ang gilay-on sa ilahang gipuy-an padung sa iyahang eskwelahan.
Makahinumdom pa si Ronald kaniadto nga wala siya’y balon nga kwarta sa nagtungha pa siya, kundili kan-on ug sud-an ra gyud. May higayon sab nga P2 ra iyang balon, igo ikapalit og toron. Lisud gyud ang ilang pagpuyo apan nigradwar gyud siya isip firt honorable mention sa elementarya.
Unya nihangyo ang ig-agaw sa iyahang amahan nga kuhaon siya isip working student ug adto siya pa-eskwelahon sa Lutupan, Toledo. Tuod man, nipadayon siya isip tinun-an sa Don Andres Soriano National High School sa unang duha ka tuig niya sa high school.
Apan gimingaw kaayo siya sa iyahang pamilya sa dihang didto na siya sa Toledo, busa nakadesisyon siya nga mobalik sa Badian ug didto na nipadayon og tungha sa Manlapay National High School didto sa Dalaguete sanglit mao may duol sa ilang pinuy-anan. Nigradwar siya isip salutatorian sa high school apan giangkon niya nga dili gyud siya kusog magtuon, kung aduna ra siya’y exam anha na siya magtuon.
Human nigradwar sa high school, gipahibalo siya sa ilahang school principal nga pwede siya mokuha og scholarship sa Public Employment and Services Office (PESO) kay nigradwar man siya isip salutatorian. Nikuha siya og entrance exam sa CNU ug palaran nga nakapasar. Tuod man, nadawat si Ronald sa maong scholarship diin aduna siya’y P1,500 nga allowance matag buwan. Apan dili igo ang iyahang allowance busa nangita siya og laing scholarship grant ug naatol sab nga nakadungog sila sa Expanded Student’s Grant-in-Aid Program for Poverty Alleviation (ESGP-PA), diin makabenepisyo niini mao ang pamilya nga ilawom sa 4P’s sa DSWD. Kay miyembro man iyahang pamilya sa maong programa, nakapahimulos siya sa maong scholarship. Usa ra ka tuig siya nahimong scholar sa PESO ug sugod 2nd year college hangtod nigradwar siya usa siya ESGP-PA scholar. Makadawat siya kaniadto og P3,500 nga allowance matag buwan ug mao kini ang iyahang iguon sa pagpalit og pagkaon, pamilite ug pambayad sa iyahang boarding house. Wala naglisod si Ronald sa pagpasar sa iyahang mga subjects, gani lakip siya sa dean’s list sukad first year hangtod 4th year.
Ang kagustohan ni Ronald nga makahatag og inspirasyon sa mga kabatan-onan maoy nakaaghat niya nga mokuha sa kursong edukasyon.
“Para maka-inspire sa mga bata, kun magtudlo nako ako sila mapasidan-an nga dili babag ang kapobre sa pagkab-ot sa atong mga ambisyon.”Palanog pa niya.
Nigradwar siya niadtong Marso niaging tuig isip cum laude. Gikalipay niya og dako nga nilampos na gyud siya kay makatabang na gyud siya sa iyahang pamilya. Wala natambay si Ronald kay human siya nigradwar kay nagtrabaho dayon siya isip high school Math teacher sa Sisters of Mary sa Talisay. Nagdali siya nga motrabaho kay buot niya nga motabang pagpaeskwela sa iyahang mga manghod.
Pagpasar sa LET
Ang pagtuon og maayo ug kanunay nga pag-ampo maoy mga pagpangandam niya sa wala pa ang LET.
Gipaningkamotan gyud ni Ronald nga makagahin gyud siya og oras para makatuon bisan pa man nga daghan siya og kakulian sa iyang trabaho.
“Every free time, kay anha nako gibuhat ang review. Unya matag Domingo kay mag-review ko sa CNU-FAI,” butyag pa niini.
Hinumdom pa niya nga atol sa exam hilabihan niya’ng ampo ug nisalig lang gyud siya sa iyahang kaugalingon aron makalahotay siya sa exam. Giangkon sab niya nga ang gikuhaan niya og kusog atol sa exam mao ang Ginoo.
“Siya ang akong guidance.”
Giisip niya nga usa ka dakong bintaha ang pagtudlo niya sa wala pa siya nikuha sa pasulit kay mura ra sab siya og nag-review. Dugang pa niya nga ang pag-manage sa oras mao ang importante kun mokuha ka og exam hilabi na kun aduna kay trabaho. Giangkon niya nga moduwa siya usahay og Dota apan kahibalo siya mokontrol aron dili maadik sa maong duwa.
Apan wala matod pa nagdahom si Ronald nga malakip siya sa topnotchers.
“Nigawas gyud ko sa faculty room, naghinuktok kadiyot human ko gisultian sa kauban nako nga maestro,”hinumdom pa niya niadtong gutlo nga gipahibawo siya sa resulta.
Mapasigarbuhon sab nga gipahibalo ni Ronald nga deboto gyud siya sa mahal nga Birhen sa Simala. Gani, niadto gyud siya sa Mahal nga Birhen sa wala pa nikuha sa exam.
Pangandoy niya nga makabaton og master’s degree, unya mokuha og kursong engineering kun makaya pa niya sanglit mao gayud kini ang iyang gusto kaniadto pa. Tambag niya sa mga mokuha og licensure exam, kinahanglan nga mokayod gyud og tuon ug dili makalimot sa pag-ampo ngadto sa Kahitas-an.
“Strive hard, pag-ampo ug salig sa Ginoo,” panapos niya.