CEBU, Philippines - 1891—Karong petsaha natiwas og suwat sa kadaguyan nahimong Nasudnong Bayani sa Pilipinas nga si Dr. Jose Rizal ang iyang nobelang El Filibusterismo. Una niini gisuwat ni Rizal ang Noli Me Tangere. Ang duha ka mga libro pulos naghisgot sa grabeng pagpanglupig ngadto sa mga Filipino ilawom sa mga kamot sa mga Espanyol. Ang duha ka mga libro gitudlo sa tanang mga tunghaan sa Pilipinas aron pagtudlo sa kabataan sa maayong pamaagi ni Rizal pakigbatok sa mga Espanyol gamit lamang ang pluma (sama sa lapis o ballpen) ug papel imbes armas ug bolo.
Standard CPR
1994—Namatay si Dr. Archer Gordon, ang usa sa tulo ka mga doktor sa Amerika nga maoy mipaila sa modernong technique sa makaluwas nga CPR (cardio-pulmonary resuscitation) nga karon mao nay gidawat nga ‘standard’ lifesaving CPR technique sa kalibutan. Niadtong 1949-50 gitun-an og maayo ni Gordon ang nagkalainlaing artificial nga pagginhawa nga naglakip sa “arm maneuvers” ug “chest compressions” nga maoy gigamit nga CPR nianang panahona ug nakita niyang makaluwas gyud kini apan may limitasyon. Si Dr. James Elan mipublikar og siyentipikong libro (1956) nga nagpakitang mahimong makapasulod og oxygen sa wala na magginhawang tawo gikan sa gininhawa sa rescuer gamit ang usa ka tubo. Samtang si Dr. Peter Safar misunod gamit ang direktang pagbulhot og hangin gikan mismo sa baba sa rescuer ngadto sa baba sa pasyente (1957). Ang tulo ka mga pamaagi gibalik og buhat diha sa University of Southern California ug migawas nga epektibo gyud kini. Tungod niini nakombinsir ang kalibutan sa medisina nga mao na kini ang gamitong ‘standard’ nga CPR. (BANATNEWS)