CEBU, Philippines - Dul-an sa tunga sa milyon ka mga tawo ang apektado, samtang dul-an na sa 60 ka mga tawo ang nangamatay gumikan sa bagyong Ondoy nga miigo sa Metro Manila.
Nagsugod kini sa makusog nga ulan sulod sa siyam ka oras niadtong Sabado nga milubong sa hapit 80 porsiyento sa Metro Manila ngadto sa tubig-baha.
Adunay mga lugar nga moabot ang tubig-baha og 20 ka tiil nga gilawmon hinungdan nga ang mga residente nangatkat sa ilang atop. Ang kagamhanang nasyonal mideklarar sa kauluhan nga ubos sa “state of calamity.” Ang kadalanan naporma og sapa diin ang kabalayan ug mga sakyanan gibanlas sa baha.
Kagahapon, si Defense Secretary Gilbert Teodoro miawhag sa mga residente sa Metro Manila sa pagpangita una og luwas nga lugar samtang naninguha ang kagamhanan pagtabang alang sa dinalian nilang relokasyon. "Stay on safe grounds. We are trying to get there as quickly as possible," si Teodoro nagkanayon, human niya masayri nga kadaghanan sa mga pamilya natanggong sa ilang mga panimalay tungod sa tubig-baha sa Metro Manila ug sa mga silingang lalawigan.
Matud ni Teodoro nga ang National Disaster Coordinating Council (NDCC) nakadawat og report nga adunay upat ka mga bata ang namatay sa Antipilo City, Rizal tungod sa bagyong Ondoy.
Laing report sa DzMM nagkanayon nga tulo ka mga bata ang naanod sa tubig-baha sa Muntinlupa City , samtang laing usa ang nagpabiling “missing” human matumpag ang usa ka paril sa Manila.
Mga 700 na ka mga tawo ang namakwit tungod sa hitabo.
"The major concern right now is we have to get our rubber boats and troops to flooded areas," matud ni Teodoro.
Nanghangyo si Teodoro sa Department of Transportation and Communications nga ipadayon ang pagbiyahe sa Light Rail Transit (LRT) ug Metro Rail Transit (MRT) aron kasakyan sa mga tawong na-stranded.
Ang mga municipal ug provincial disaster coordinating councils aduna nay mga evacuation plans alang sa mga apektadong mga barangay, sumala pa sa kalihim sa depensa.
Base usab sa report nga ang mga lalawigan sa Laguna, Quezon, Bulacan, Pampanga, Batangas, Bataan , Zambales ug Bicol nabahaan usab gumikan sa bagyong Ondoy.
Apan ang lalawigan sa Rizal maoy naigo sa grabeng pagbaha diin ang kabalayan nasanapan gyud sa tubig-baha.
Niadtong Sabado, dul-an sa kuwatro mil ka mga tawo ang naluwas gikan sa nabahaan nilang mga balay pinaagi sa helikopter. Gigamit sa mga rescuers ang matag higayon nga mo-undang ang ulan aron ipatuman ang pagbakwit sa mga apektadong pamilya.
Dungan sa trahedya ang pagpangaputol sa mga linya sa kuryente ug telepono.
Ang mga rescuers sa Philippine Red Cross (PRC) miabag sa rescue operations.
Si Prisco Nilo, hepe sa Pagasa, mibasol sa “climate change” nga maoy hinungdan sa dautang panahon, apan nagtuo siyang maundang lamang kini kun motuang ang bagyo.
Ang gidaghanon sa natagak nga ulan niadtong Sabado sobra na sa labing taas nga binulan nga ulan, matud ni Nilo. – BANAT NEWS