Si Yapha kinsa kapikas sa kinabuhi ni Kongresista Antonio Yapha sa ikatulong distrito sa Sugbo miingon nga ang ipahigayong plebisito dinhi sa lalawigan maoy tataw nga makaapektar sa sitwasyon sa balaodnon kalabot sa Sugbuak.
Mahinumdoman nga usa sa mga miduso sa balaodnon kalabot sa katukoran sa Occidental Cebu mao si Kongresista Yapha.
Kini sa tuyo ni Yapha nga pinaagi sa pipila na lang ka lungsod ang dumalahon sa usa ka gobernador, sayon nalang ang pagpaumento sa mga kalungsoran niini.
Apan sa bahin sa mga misupak sa Sugbuak bills, sama kang Bokal Victor Maambong kini miingon nga pagbuakbuak sa Sugbo mosangpot ngadto sa kaalautan sa tibuok lalawigan.
Kini tungod kay matud pa niya ang Cebu ilado na kaayo sa pagkamauswagong lalawigan dinhi sa habagatan.
Midugang si Maambong nga kun matuman ang Sugbuak, dili lang kay mabuak ang Sugbo kun dili magkagidlay pa gyud kini ugma damlag.
Apan sa bahin ni Bokal Yapha kini nagkanayon nga maoy gipangandoy sa taga lungsod nga may gobernador unta nga kanunay moayuda kanila ilabi na sa ilang panginahanglan.
Gihimong sanglitanan ni Yapha ang taga Tuburan, usa sa mga lungsod nga nasakop sa ikatulong distrito ubos ni Yapha nga sa pagkakaron nagpabilin ang pagdumot sa katawhan batok sa gobiyernong wala kahatag og mga karsada sa kabukiran sa maong lungsod.
Gani misangpot kini sa pagsulod sa pagkarebelde sa kadaghanan, sa pagtuo nilang nakalimtan na sila sa gobiyerno.