Daghang mga batan-on ang nahimong minyo ug nanganak apan ang sa tinuoray wala makaandam sa ilang kaugalingon ingon nga mga umaabot nga mga ginikanan. Diha pa nila hisayri kun unsa diay ang pagka-ginikanan sa dihang sila mismo nahimong ginikanan na ug anaa na sa aktwal nga kahimtang sa pagka-ginikanan. Mao daghan kanila ang nangutana kun nganong naingon ini ang ilang anak nga unta naningkamot man sila aron mamahimong husto ug sulundon nga ginikanan. Ang mga anak sa laing bahin ang giabot og katingala kun nganong wala sila hisabti sa ilang ginikanan nga unta nagbinuotan man sila ug nagmasinugtanon kanila. Ang pangutana mao asa man dapita ang kulang? Kining maong pangutana ang mahimong atong tubagon ginamit kining mosunod nga mga aspeto.
a. KAHIBALO. Gumikan sa iresponsabling pagsabot sa pakighilawas daghang mga bata nga ipahimugso gikan sa mga ginikanan nga walay kabangkaagan sa kamahinungdanon sa ilang gisudlan. Sa laktod adunay mga ginikanan na nga hangtud karon mga walay alamag sa basics sa pag-atiman o pagpadako sa ilang bata. Mahimong ilang ihatag ang mga lawasnong panginahanglan sama sa pagkaon apan dako kaayo sila’g kulang kun maghisgot kita sa emosyonal ug espiritwal nga pagmatuto. Kay ang mga hingtungdang ginikanan mismo ang nakasinati man og kalibog diha sa ilang kaugalingong mga hukom. Nasinati nila ang pagkahingangha kun nganong sa tanang lalaki o babaye kining tawhana man o bayhana man ang ilang gikadayon. -- Sumpayan pa