Angayan kaayo si Erlinda nga misul-ob sa puti niyang sinina, alang sa iyang paggradwar karon sa hayiskul sa ilang Barangay National High School sa ilang dapit sa lungsod sa Tuburan Cebu. Labi na sa puting kalo nga gitungtong sa kulungong buhok sa iyang ulo.
Matahom nga pagka dalaga kini si Erlinda. Diha siya sa atubangan sa salamin sa ilang aparador sa sulod sa iyang kuwarto. Sa iyang pagpanamin magpahiyom siya ug mokatawa nga magsud-ong sa kaugalingon niyang panagway.
Motakilid siya, ug moatubang diha sa salamin. Nga nagpadayon sa pagtutok sa kaugalingon niyang hitsura. Nga sama usab gayud ka guwapa ni Julia Montes, nga usa ka sikat nga artista sa mga pelikula.
“Gradwado na ikaw karon Erlinda. Busa, tungod sa imong kaguwapa, bisan pa og dili ka mahimong usa ka artista apan may purohan nga mahimong usa ka tindera sa SM City didto sa Consolacion Cebu. Basta moaplay ka lang nga babayhana ka!†nagpahiyom nga nakigsulti si Erlinda sa hilom sa nagngisi niyang kaugalingon nga mitapot diha sa salamin.
Timawa sila si Erlinda. Kay anak lamang siya sa usa ka pobre nga mag-uuma sa usa ka magtiayon nga gipanganla’g si Tikyo ug Ana. Nga naminyo sa pagsayo sa ilang kapanahonan, ug mga walay dagko kaayo og mga grado.
Sila si Tikyo ug Ana pulos man mga bugtong nga anak sa ilang masigka ginikanan nga sila si Leonardo-Carmencita ug Rodrigo-Marcelina. Busa sa pag-estorya sa iyang amahan, ug inahan mao kining mga pulonga ang iyang nadunggan, samtang nagdulog kini sa sulod nilang lawak nga katulganan.
“Mag-Family Planting kita karon, Ana! Aron managhan gayud ang mga anak ta! Kun wala pa lang unta sila si Tatay ug Nanay nato mag-Family Planning kaniadto, may mga igsoon unta kita karon nga panahona!†ni papa niya Tikyo kang mama niya Ana.
“Oo, Tikyo mag-Family Planting kitang duha! Aron usab mosanay pag-ayo ang mga kaliwat ta! Total kita man ang mobuhi sa atong mga anak!†matud pa usab sa iyang inahan nga malipayon usab sa ilang pagtagay uban sa iyang amahan sa lawasnon nilang mga kalipay.
Maoy hinungdan nga silang magsuon midaghan! Kay miabot man gani sila og usa ka dosena ka magsuon. Siya ang labing pinangga sa dose nila ka magsuon.Unya, naputol ang iyang paghanduraw sa tanan niyang mga igsuon. Tungod sa pagsangpit dala ang pagsinggit sa kaugalingon niyang inahan nga biyuda nga si Mama niya Ana.
“Erlindaaaaa! Pagdali diha sa pag-ilis mo! kay mangadto na kita sa gradwasyon ninyoooo! Ikaw ra ba ang ‘First Honor sa 4th years Hayiskol ninyoooo! Basi’g maulahi hinuon ikaw sa pagpaso didtoooo. Ug maulawan hinuon kita sa daghang mga tawooo!†ni mama pa niya Ana, nga didto sa ilang silong nagpanawag kaniya.
“Oo, Ma, anaa na ako diha paingon kanimooo!†tubag usab ni Erlinda nga nagdali sa pagkanaog sa ikaduhang andana, sa ilang balay nga napatukod ni anhing papa niya Tikyo nga namatay sa hayblad sa pag-romansahay nila ni mama niya Ana. Unya nahinumdom usab karon si Erlinda ni Ernesto ang klasmet ug sekreto niyang trato nga hilom niyang gilimod ni mama niya Ana tungod sa pagdili niini kaniya.
“Lin, kun makatapos na unya kita sa hayiskol, magminyo na lang kita ug dili na mangiskuwela tungod kay mga tag-as na kaayo ang mga lubi nga gipananom sa atong mga ginikanan. Magnegosyo na lang unya kita Lin, kay dali ra kaayo ang kuwarta, basta may swerte lang kita!†ni Ernesto pa naghangyo na kaniya sa pagpangasawa.
Didto sa ibabaw sa entablado, malipayon usab kaayo si Erlinda uban ni Ernesto ug ni mama niya Ana nga midawat sa tagsatagsa nila ka mga diploma. Unya, gisab-ongan ni Ernesto sa mga rosas nga garlan ang liog ni Erlinda. Tungod kay ang iyang tiyan may duha na ka bulan nga kinabuhi ang natipigan sa sulod sa iyang tagoangkan. (Katapusan)