Tulipsay ni Marcos

Ang dakong kang-a sa mga problemang nisugat sa mga estudyante ug sa mensahe ni Presidente Ferdinand Marcos Jr. sa pagsugod sa klase sa public schools gahapon makapasabot nato nganong wala, ug mahimong dili g’yud, masulbad ang krisis sa edukasyon.

Naandang kakuwang sa classrooms ug kakuwang sa mga magtutudlo, nga nihamok na sukad pa sa ilang mga ginikanan, nisugat sa mga bata sa unang adlaw sa school year 2025-2026. Samang pasalig sa hingpit nga atensiyon sa gobyerno, nga wala matuman sukad pa sa nangaging mga administrasyon, mao gihapoy tubag sa presidente.

Ang Departamento sa Edukasyon (DepEd) niila sa kinadak-ang problema: Ang 165,000 ka classrooms nga kuwang sa public schools, nga hinungdan sa grabeng kadasok ug kayagaw maong dili magkasinabtanay kay dili magdungganay ang mga magtutudlo ug mga estudyante, maabtan og 55 ka tuig una masulbad kon mao ra gihapon ang tinuig nga budget sa nasudnong gobyerno.

Tubag ni Marcos? Whole-of-government approach. O ang pagpalihok sa tanang ahensiya sa gobyerno paghimo og tulipsay nga mga lakang nga napamatud-an nang dili makaiban sa tinuod nga mga problema.

Pananglitan, ang ahensiya sa gobyerno nga Philippine Institute and Development Studies (PIDS), dunay klarong rekomendasyon: Magtukod og 8,000 ka bag-ong classrooms pinaagi sa paggasto og ?24 bilyones kada tuig sa mosunod nga 15 ka tuig aron masulbad ang kanihit sa 2040.

Tubag ni Marcos: Palapdan ug pakusgan ang internet access ug palambuon ang suplay sa tubig ug kuryente sa classrooms; ug pakusgan ang kampanya batok sa bullying aron kapanalipdan ang mental health sa mga bata.

Ambot nganong sayon para nilang Marcos, House Speaker Martin Romualdez ug Senate President Chiz Escudero sa paggahin karong tuiga og ?26 bilyones sa Ayuda para sa Kapos ang Kita Program (AKAP), nga naglakip sa ?200 milyones sa kada senador ug ?100 milyones sa kada kongresista.

Pero sa niaging tuig 2024, ang Department of Budget and Management nipagawas lang og ?5.8 bilyones sa pagtukod og 1,834 ka classrooms. Wala pay kasayuran ang DepEd hangtod karon pila ray napatuman. Dili makalipay ang mga numero sa 2023. Kanus-a magtukod unta og 6,379 ka classrooms pero 192 (o 3%) ra ang nahuman.