Bisan sa wa magkadimao nga certifications nga giluwatan sa National Food Authority kun lisensiyado, rehistrado ba o dili ang warehouse nga gisudlan sa dul-an sa 30 mil ka sakong bugas nga nasakpan sa National Bureau of Investigation nilampus gyud ang negosyante nga si Reagan King pagkumbinsir sa korte nga ipa-kawa’y bili ang search warrant nga gigamit nga basihanan sa pagpangronda.
Mas gihatagan og gibug-aton ni RTC judge Fortunato De Gracia ang ikatulong certification nga giluwatan sa provincial manager sa NFA nga si Ramon Astilla diin iyang giduphan ang operasyon sa warehouse pinaagi sa pagmatuod nga legal kini. Salikwa-ot nga tan-awon nga mas gihatagan og bili sa korte ang certification nga giluwatan sa provincial manager kay sa regional director mismo sa NFA. Tugotan ta nalang nga mas awahi nga certification ang gi-isyu ni Astilla busa mahulagway nga napuhalan niini ang unang certification nga giluwatan ni regional director Danilo Bonabon. Siguro ingon niini ang nahitabo.
Apan ato kunong lili-on ang lagda sa pagpangrehistro ug pagkuha og lisensiya sa warehouse nga gamiton sa pagtipig og mga bugas. Atong unahon ang definition of terms, sigun sa Implementing Rules and Regulations sa balaud sa NFA, ang warehouse nagpasabot ni nga pundohanan og tipasi, bugas humay o mais o ba kaha sa mga byproducts niini. Ang Section 4 sa Regulation II ubos sa IRR sa Presidential Decree 4, naglatid nga kini kinahanglang rehistrado. Ang regulation IV sa mao gihapong IRR naglatid sab sa mga requirements sa pagparehistro.
Diha sa Section 4, Subtitle C, Par. 2 klaro nga usa sa mga requirements pagparehistro sa warehouse mao ang proof of ownership, sama sa deed of sale, certificate of title, tax declaration o ba kaha lease contract kun ang aplikante dili maoy tag-iya sa warehouse. Dayag ug tataw ang balaud apan gipiyongan ni sa mga opisyal sa NFA sa dihang ilang girehistro ang warehouse nga giabangan ni King.
Matud ni Astilla sa iyang pamahayag atubangan sa korte sa dihang gihusay ang motion to quash sa search warrant nga giduso ni King nga ang negosyante niapply kuno og lisensiya sa warehouse niadtong Enero 28, apan basi sa gipirmahan ni King nga lease contract sa bodega niadto lang Pebrero 22 niya kini sugdi sa pag-abang. Karon ang dakong pangutana, unsa may gibasihan sa NFA pagrehistro sa maong bodega nga wa pa may kontrata niadtong higayona? Di ba dako ning tinunto ang ilang gihimo?
* * *
Sa akong tan-aw mas nagpasalamat ang negosyante nga si King sa pagkalangay sa release sa iyang bugas tungod sa pag-hold sa customs ug pagdakop sa NBI. Kini tungod kay karon nga nimando na ang korte sa pagbuhi niini mas taas nasad ang presyo sa bugas diha sa merkado sa pagkakaron. Sa ato pa bisan ug nalangay mahulagway nga blessing in disguise tungod kay gipilo-pilo man og maayo ang presyo. Sa higayon nga hingpit na nila kini nga mabaligya mas dako ang return sa ilang investment. Mao nga nabalaka nalang hinuon ko nga ang mga bilyako nga mga negosyante og bugas makigkonsabo sa mga sakop sa customs aron tuyoon og hold ang ilang kargamento hangtud nga moabot ang presyo sa kantidad nga ilang gusto. Sa ingon niini nga paagi di silang kapasanginlang nalambigit sa hoarding og bugas diin kunohay gigukod sa atong gobiyerno. Dili ba posibli ni nga mahitabo?
* * *