EDITORYAL — Krisis sa Middle East

Kinahanglang maghinayhinay na og hugot sa bakus ang tanan karong nagkainit na og samut ang tension didto sa Persian Gulf tungod sa giyera tali sa Israel ug Iran nga napasamutan sa pag-apil sa Amerika.

Kagahapong adlawa, Sabado didto sa U.S., si Presidente Donald Trump mipahibalo sa iyang social media account nga malampuson ang pagbomba sa tulo nuclear sites sa Iran.

Daan nga gipasiatab sa gobiyerno sa Iran nga dili kayang bombahan sa Israel ang ilang underground nuclear sites kay wala kini kapabilidad.

Apan si Trump mipasalig nga ang US lamang ang dunay kapabilidad aron bungkagon ang aunderground nuclear facilities sa Iran.

Karon nga niapil na ang U.S. dunay mga report sa international media nga namatikdan ang kalit nga mga aktibidad sa mga Iranian naval bases sa Persian Gulf nga gikabalak-ang senyales sa pagdako sa giyera ug maapil na ang maong kadagatan.

Dako kini og impact sa petrolyo tungod kay halos tanang mga oil exporting countries sa Middle East naa sa Persian Gulf ang mga refineries ug mga pantalan nga diin magkuha og petrolyo para sa kalibutanong merkado ang mga oil tankers.

Kun magkagiyera sa lugar, maglisod na og lusot ang mga oil tankers sama sa nahitabo niadtong 1991 Gulf War tungod sa peligro. Mas samot kakuyaw karon kay ang Iran na maoy naapil sa gubat ug dunay kontrol sa Hormuz Strait o bukana sa Persian Gulf.

Kun magnihit ang supply sa petrolyo, mosaka ang presyo niini ug kini motakod sab sa presyo sa mga palaliton, apektado ang tanan.

Tungod kay ang mga maguuma, mananagat, mga biyahidor sa mga produkto gagamit og petrolyo sa ilang operasyon.

Karon dako kaayo og gamit ang dunay renewable source of energy sama sa solar, e-electric vehicles o electric bikes kay di kinahanglan og krudo o gasolina.

Anhing dapita unta mangusog ang gobiyerno kay kini panigurado.