Duha ka oras nga lakaw aron makab-ot ang edukasyon

Bisan og highly-urbanized ang dakbayan sa Sugbo, aduna gihapon diay mga dapit nga lisod gihapon kab-oton sa mga bata ang edukasyon kay gikinahanglan pa nila nga magbaklay o maglakaw sulod sa duha ka oras gikan sa ilang pinoy-anan makaabot lang sa ilang eskwelahan. Kini ang kahimtang sa mga estudyante sa sitio Kahugan sakop sa Barangay Sabangdaku. Kining baranggaya haduol ra gyud kaayo sa sentro sa Cebu City hay silingan ra man ni sa Baranggay Guadalupe.

Kanang mga buntod diay nga makita nato haduol sa sentro sa dakbayan adunay mga bata nga nag-antos sa kalbaryo tungod sa kalayo sa ilang eskwelahan. Dihang gibisita nako ang Napo Elementary School nga sakop sa Barangay Sapangdaku kay lagi nasunogan sila og siyam ka classrooms niadtong nakalabayng tuig, nakabangon sila kay dunay mga mabuot nga grupo ang nagpakabana alang sa ilang pagbangon. Apan samtang nag estorya kami sa ilang principal nahingangha ko kay niingon siya nga dunay mga tinon-an nila nga tag duha ka oras ang lakawon kada adlaw aron lang makatambong sa klase, sila nag gikan pa sa silingang sitio sa Kahugan.

Nahimamat nako ang pipila kanila kinsa mitug-an nga kaadlawon pa sila mobiya sa ilang balay aron dili ma-late hinungdan nga makaabot sila sa eskwelahan alas 7 sa buntag. Bukid ug gamay nga dalan ang ilang agian maong lisod bisan motor maglisod sa pag gai maong tiil ra gyud ang ang ilang gamit pag-adto sa eskwelahan. Gawas sa bukid, moagi usab sila og tulo ka sapa nga maoy babag kanila sa higayon nga magbaha, maayo gani karon kay ang duha ka sapa duna nay tulay nga natukod.

Usa ka inahan akong naabtan nga naghatud sa iyang singko anyos nga anak nga babaye nga kinder.  Siya mipadayag nga maanad ra ang iyang anak niining pagsugod sa pag eskwela sa kinder kay sama kaniya kaniadto naanad ra man siya kay mao man ang iyang nadak-an. Gani dihang akong giubanan, wala gyud moreklamo ang bata nga mas kusog pa molukaw kay sa iyang mama.

Taliwala sa kalisdahan nga ilang gisagubang, dili makita sa ilang mga panagway ang kakapoy, inay ang dagway nga puno sa paglaum nga makab-ot nila ang ilang damgo nga makahuman sa ilang pagtungha. Tungod kay wala silay kapilian, gitisok nalang nila sa ilang alimpatakan ang positibong mindset nga walay lain nilang tinguha nga makahuman sa pag eskwela tungod ug alang sa ilang pangandoy.

Nasayran nako gikan sa principal nga daghan na silang produkto nga mga professional. Gani duna nay doktor ug abogado ug  bisan pa man sa kasuok sa ilang lugar apan wala sila magpasagad nga mabiyaan sa mga dagkong tunghaan sa dakbayan. Kamatuoran niini ang Napo Elementary School nga nahimong outstanding ka duha ka higayon na performance nga ilang gipakita pag umol sa kinaadman sa ilang mga tinon-an.

Samtang gipadayag sa mga bata nga usahay bation sila og kakapoy nga kong duna pa lay eskwelahan sa ilang sitio mas maayo aron dili na sila mag-antos. Hinoon pangindahay ra kini kay ma naa man o walay eskwelahan sa ilang dapit magpadayon ang ilang pagpaningkamot nga maangkon kini sa layo nga dapit.

Kong unsa ka layo ang gilakaw sa mga bata pagkab-ot sa ilang pangandoy, ingon usab niini ka layo ang ilang maabot inig abot sa panahon, maani nila ang bunga sa ilang sakripisyo ug paningkamot.