Unsay mahitabo sa saup kun nabaligya na ang yuta?

Dear Atty. Divine,

Aduna unta koy  ikonsulta about sa yuta nga among gipuy an karun. Saup ra kami ning yutaa for more than 60 years na. Apan karun gibaligya man diay ni sa tag-iya ngadto sa usa ka kompaniya ning yutaa. Naay ahente ning yuta ug karon ang ahente iyang giprenda namo ang yuta og P35,000.00. Nasayud ang ahente nga nabaligya na diay ning yutaa apan nganong iya pa man ning giprenda namo. Ang akong pangutana kun madali-dali ba mi sa pagpapahawa sa kompaniya nga maoy bag-ong tag-iya niini? Pila kaha ang pwedeng mabayad nila namo as saup sa yuta? Makiha sad ba kaha namo ang ahente ? Ug unsay dapat ikiha niya? Daghang salamat. — Jens

Dear Jens,

Basi sa Republic Act 1199 kon Agricultural Tenancy Act of the Philippines, ang saup aduna kini security of tenure, busa dili kini mamahimong mapapahawa kun walay legal nga basihan bisan pa kun aduna nay laing tag-iya ang yuta nga inyong gitikad. Buot ipasabot nga bisan kun bag-o na ang tag-iya sa yuta, magpabilin gihapon ang inyong pagkasaup. Apan kun inyo nang ibalik ang yuta ngadto sa bag-ong owner, og gusto sab ninyo nga magpabayad nalang mamahimo man kini apan mas maayo nga modangop kamo sa Dept. of Agrarian Reform kon DAR aron magiyahan mo kun pila ang dapat ibayad kaninyo. Samtang kalabot sa ahente nga nagprenda say uta ngadto kaninyong mga saup, kun wa siyay pagtugot gikan sa tag-iya sa pagprenda niini, dili valid ang iyang pagprenda ug usa kini ka kalapasan sa balaod. Mamahimo ninyo siyang pasakaan og kasong Estafa basi sa Revised Penal Code of the Philippines. Thank you and God bless! Atty. Divine

Alang sa inyong pangutana, palihug lang sa pag-email sa [email protected] ug akong tubagon ang inyong pangutana pinaagi sa akong column matag Miyerkules, Sabado ug Domingo.