Jackpot ang mga nakatanom og luy-a

Swerte kaayo ang mga mag-uuma nga nakatanom og luy-a kay hilabihan ka mahal ang presyo niini karon nga miabot na sa 170 pesos ngadto sa 200 pesos ang presyo sa matag kilo niini. Kini ang presyo sa mga merkado sa Metro Cebu ilabi na sa Carbon Public Market niadto pa ning niaging semana nga presyo. Matud pa sa mga negosyante nga mahal na daan ang farm gate price niini maong mahal usab ang ilang baligya.

Tinuod kay dihang niadto ko sa bukirang Barangay Sudlon 1 sa dakbayan sa Sugbo niadtong Huwebes tag 120 pesos ang presyo gikan sa mag uuma. Naabtan nako ang mga mag uuma nga nag-ani sa luy-a diin usa kanila si Andres Ylaya nga hilabihan ka daghan ang na harvest niini nga luy-a gikan sa hapit usa ka ektarya nga luna nga gitamnan sa mga luy-a. Sa Tagalog pa tibatiba si Andres kay sa iyang bana bana moabot sa 1.2 million pesos ang halinon sa iyang luy-a diin ang puhonan niini 200 mil pesos lang. Hinuon dili pud lalim ang hago sa mag-uuma kay onse ka buwan man pud diay ang hinuwat nila ayha maani ang loy-a hapit mag usa ka tuig busa deserved nila nga mokita og dako.

Gani duna kunoy nakapalit og sakyanan tungod sa luy-a, ingon ana ka swerte ang mga kugihan nga mag uuma. Bitaw swerte swerte lang pud kay dili tanan panahon mahal ug abunda ang ani kay naa say panahon nga pestihon ang ilang loy-a ug dali madaut ilabi na kong uwanon. Kong abunda ang ani sa bukirang barangay nganong mahal man ang presyo? Matud ni Arli Gesta ang City Agriculturist nga posibleng kuwang ang supply gikan sa ubang dapit sama sa Mindanao kay nihit ang abot didto kay nangadaut sa kanunay nga pag uwan. Wala pud nila ipadaplin ang posibilidad nga dunay pagpanago nga nahitabo aron momahal ang presyo nga maoy gisusi nila karon.

Matud sa city agriculturist nga naalarma sila sa pagburot sa presyo sa loy-a karon kay dako kaayo ang pagsaka sa presyo niini. Tungod sa kamahal sa presyo gi-harvest na sa uban ang linghod pa nga luy-a ug gibaligya sa tag 130 pesos ang kilo sa Carbon, ang linghod barato pero dali madunot, dili na bali basta makaapas pa sa mahal nga presyo matud aa mga mag uuma. Gamit kaayo ang luy-a sa adlaw nato nga panginahanglan dili lang sa lamas kon dili apil na sa pangtambal maong gikinahanglan mopalit gyud ang mga nagkinahanglan niini.  Sa pagkakaron sa syudad sa Sugbo dili pa mamonitor og maayo ang presyo sa mga palaliton kay wala diay ma-activate ang price monitoring council, pastilan maong makapatuyang ang uban sa pagpamahal sa presyo sa ilang baligya.