Nakugang ang akong higala pagkabati sa wali sa pari nga way lipudlipod nga nideklarar nga di si Pope Francis ang tinuod nga pangu sa Simbahang Katoliko kun dili si Pope Emeritus Benedict XVI. Nipasangil siya nga napugos lang si Benedict pag-resign kay gipugos sa pundok sa Vatican nga maoy nipahimutang ni Francis sa gahom.
Wa siyay suki nga simbahan. Ni pari. Maong naanad na sa managlahi nga estilo ug unod sa wali. May mga pari nga ganahang mamolitika ug may mga pari nga kutob ra sa bibliya. Apan samtang makasabot sa managlahi nga mga opinyon mahitungod sa gobiyerno, naglisod siya pagtuo nga may pari nga mokuwestiyon di lang sa baruganan kun dili sa ka-lehitimo gyud sa Santo Papa.
* * *
Naproblema ang usa ka sakop sa choir. Kada unang Sabado sa buwan, Latin ang misa sa ilang parokya. Kinahanglan sila nga modugang og ensayo kay pulos sab Latin ang mga awit sa misa. Nisuway sila pagreklamo. Apan giingnan sila sa Kura Paruko nga kinahanglang may Latin nga misa kausa kada buwan.
Maong napugos sila pagsumay-sumay sa mga kanta nga wa nila masabti. Naluoy silang nagtan-aw sa mga parokyano nga naningkamot pagpaundayon apan klarong wa makasabot nganong pugson pagbanhaw ang pinulongan nga dugay nang namatay. Naglisod sila pagtugkad unsaon pagkab-ot ang labing mahinungdanong tumong sa misa nga katilingbanong pangaliya kun di magkasinabtanay.
* * *
Natubag ang ilang mga kalibog sa pagkabisto sa SPSX. Ang ultra-traditionalist nga Society of St. Pius X nangampanya nga ipabilin ang mga misang Latin sukwahi sa kausaban nga gipasiugdahan sa Second Vatican Council niadtong 1962-1965 nga nagtugot sa mga misa sa lokal nga pinulongan.
Gipalagpot sa Vatican ang SPSX niadtong 1988 tungod sa ilang pag-ordinar og mga obispo. Ang mas radikal nga tipaka, nga nagtawag sa ilang kaugalingon og “The Resistance,” hingpit nga nisalikway ni Pope Francis ug nagdumili pakigsulti sa Roma hangtod nga ibalik ang karaang mga lagda sa misa sa 1962.
* * *
Gikahadlokang mosamot ang panagsungi tungod sa hulga sa “The Resistance” pag-ordinar og dugang mga obispo ug mga pari sa umaabot nga katuigan. Nangangkon ang mga tigpasiugda nga niabot na og kapin sa milyon ang mga pari sa nagkalainlaing kanasuran nga nagpaluyo nila.
Pila na ka pari sa Sugbo ug sa Pilipinas nga nagpasakop sa SPSX ug “The Resistance”? Nga mas radikal nang kawsa kay sa orihinal nga tuyo sa kalihokan. Si Arsobispo Marcel Lefebvre, nga maoy nagtukod sa SPSX, igo lang nikuwestiyon sa Vatican II apan wa mosalikway sa Santo Papa. Ang iyang mga sumusunod determinadong nipasangil sa tibuok simbahan nga nasaag sa “bag-ong relihiyon.” Sunod natong kabati og Latin nga mga kanta sa misa, angay na bang magsusi kun asa kapusta ang pari?